ISUSUKO NA SANA ANG PAGBURNAYAN NOONG DEKADA '70

Isusuko na sana ni Fidel Go ang pagburnayan noong dekada 70 nang magsidating sa bansa ang mga murang produktong plastik mula sa Tsina.
Unti-unti kasing iniwan ng mga taga-Vigan ang araw-araw na paggamit sa burnay, tradisyonal na sisidlang luwad na karaniwang pinaglalagakan ng tubig, asin, asukal at ng mga produktong binuburo katulad ng bagoong, suka at basi (lokal na alak mula sa katas ng tubo).
Ngunit nanghinayang si Fidel sa halos 20 metrong pugong hurnuhan ng luwad. Ipinagawa ng kanyang amang si Ongkai Go ang pugong bato noong 1922 nang itayo nito ang Ruby Pottery. Nang mamatay si Ongkai, tumigil din ang operasyon ng pagburnayan dahil wala sa mga anak niya ang naging interesado sa negosyo. Maliban na lamang kay Fidel.

MULING PAGBANGON
Sa inisyal na puhunang P70, na kinita sa pagtatrabaho bilang kahera sa isang groseri, ibinangon ni Fidel ang pagburnayan. Upang makaangkop sa nag-iibang panlasa ng mga kostumer dulot ng bagong mga teknolohiya, nilangkapan niya ng pagkamalikhain ang abilidad sa pagbuburnay. Produkto nito’y mga inobasyon sa tradisyonal na porma ng burnay. Dito ganap na nakilala si Fidel. Noong 1990, iginawad sa kanya ng National Commission for Culture and the Arts ang Manlilikha ng Bayan (National Folk Artist) bilang pagkilala sa kanyang ambag sa preserbasyon ng pangkulturang pamana (cultural heritage) ng Vigan, ipinagmamalaking sentrong pangkasaysayan ng rehiyon ng Ilokos.
Tinatayang dinala ng mga artisanong Intsik ang teknolohiya’t sining ng pagbuburnay bago pa man masakop ang Pilipinas ng mga Kastila noong 1572. Ginamit ito ng mga mangangalakal bilang sisidlan ng mga produktong dinadala sa Tsina at sa iba pang bahagi ng Asya.
Isa na rito ang lolo ni Fidel na si Pedro Go, na nagtayo ng pagburnayan sa kasagsagan ng industriya noong 1890. Noong 1916, pumunta sa Pilipinas ang pamangking si Ongkai para magtrabaho sa kanyang pabrika. Dito nahasa ang kakayahan na malaon niyang ginamit para itayo ang Ruby Pottery. Ngayon, isa ang pagawaan sa tatlo na lamang na natitirang pagburnayan sa bansa, matatagpuang lahat sa isang tahimik na kalsada sa Brgy. VIII ng Vigan.

ESPESYAL NA PROSESO
Mahaba at mabusising proseso ang pagbuburnay. Isang espesyal na klase ng luwad na matatagpuan sa kanluran ng Vigan ang ginagamit para rito. Pagmamay-ari ng Ruby Pottery ang isang ektaryang loteng pinagmumulan ng luwad. Pinagsasama ang luwad, putik at tubig sa isang hukay na nilalakaran ng kalabaw para maihalong maigi. Sigurado umanong hindi humahalo rito ang dumi at ihi ng kalabaw dahil sinanay ang hayop na itaas ang buntot tuwing dudumi, at mayroon ding sisidlan para saluhin ang ihi nito.
Kapag tama na ang lapot, maari nang linangin ang luwad. Habang nililinang ng artisano ang kapirasong luwad, pinapaikot ng isang katulong ang batong gulong hanggang sa mabuo ang porma ng luwad. (Nang tanungin si Fidel kung walang makina na maaaring magpaikot sa gulong, sagot nito’y mawawalan ng trabaho ang mga manggagawang gumagampan nito.)
Pinatutuyo ang luwad nang isang linggo sa lilim ng pabrika. (Ayon kay Fidel, hindi pinatutuyo sa araw ang luwad dahil magkakaroon ito ng mga biyak.) Saka ito ipinapasok sa hurno at iniluluto nang isang araw at kalahati.
Nagrerelyebo ang mga manggagawa sa paggagatong para tuluy-tuloy na tumakbo ang higanteng hurno. Ang mahabang panahon ng pagluluto sa mataas na temperatura ng luwad ang nagbibigay sa burnay ng tibay na higit pa sa ibang seramikong terra cotta.

UMUUNTING PARUKYANO
Sa ngayon, dahil kakaunti na lamang ang mga taga-Vigan na gumagamit ng burnay sa araw-araw, kadalasang parukyano ng Ruby Pottery ang mga turista at mga dealer na nagbebenta nito sa iba’t ibang bahagi ng bansa at maging sa ibayong dagat.
Bukod sa tradisyonal na sisidlan, lumilikha ang pagawaan ng burnay na iba’t ibang laki at hugis. Marami sa mga burnay ang ginagawang dekorasyon, halimbawa’y sa hardin. Mayroon ding mga miniature o maliliit na burnay na siyang hilig bilhin ng mga turista bilang souvenir.
Dahil lumiliit ang lokal na pangangailangan sa burnay, pangarap ng mga pagburnayan na regular na mai-eksport ang kanilang mga produkto. Pana-panahong nakakakuha ang Ruby Pottery ng mga kostumer mula sa ibang bansa. Halimbawa, tatlong container vans ng burnay ang minsang inorder ng isang negosyanteng Belgian.
Ngunit ayon kay Fidel, mananatiling matumal ang kanilang negosyong eksport hanggang hindi ito sinusuportahan ng gobyerno. Malaki umano ang potensiyal na lumago ang eksport ng burnay, laluna sa United Kingdom.
Samantala, may isa pang produkto ang burnay na nakakatulong sa pagsalba ng industriya. Ito ay ang mga gibak o clay tiles na ginagamit bilang salt beds sa mga pagawaan ng asin sa lungsod ng Las Piñas at mga probinsya ng Laguna at Pangasinan. Daan-daan sa mga ito ang minamanupaktura ng Ruby Pottery.

ALAALA NG NAKARAAN
Ipinagmamalaki ni Fidel na sa mga natitirang pagburnayan sa Vigan, siya na lamang ang may-ari na patuloy na naglilinang ng luwad. Hindi rin siya nauubusan ng mga bagong imbensiyon, pinakahuli ang burnay na hugis bell tower or tore ng kampana na maaaring gawing lampara.
Sa walong anak nila ng kanyang asawang Pilipina, si Bingbong lamang ang tumutulong sa pabrika. Balang araw, siya ang magmamana sa Ruby Pottery. Simula pagkabata, nakahiligan na ni Bingbong ang bukod-tanging teknolohiya’t sining na dinala ng kanyang mga ninuno sa Pilipinas. Ito rin ang kabuhayang magtataguyod sa sarili niyang pamilya.Ayon kay Bingbong, tungkulin niyang siguruhing hindi namamatay ang mga baga sa malaking pugon. Katulad ng kanyang ama, tungkulin niya, kung hindi man tuluyang maibalik sa dating luwalhati, na panatilihing buhay ang industriya ng pagbuburnay, isa sa mga nalalabing alaala ng isang bansa bago ito naging kolonya.