Tuesday, March 25, 2008

CAMOTES ISLAND, ANG AKING LUPANG SINILANGAN

ANG Camotes Islands ay pangkat ng apat na pulo na matatagpuan sa probinsya ng Cebu.
Ang salitang ‘camotes’ ay ‘sweet potatoes’ sa salitang Espanyol.
Ang grupo ng mga islang ito ay nasa silangang bahagi ng Cebu, timog kanluran ng Leyte, at hilagang bahagi naman ng Bohol.
Ang Camotes ay binubuo ng limang isla at munisipalidad—Poro, Tudela, Pacijan, Ponson, at Tulang. Ang Tulang ay sakop ng Barangay Esperanza, na sakop naman ng San Francisco.
Ang mga isla ng Pacijan at Poro ay nagkarugtong matapos tambakan ng lupa.
Nahiwalay naman ang Ponson sa karagatan ng Camotes, matatagpuan mga apat na kilometro mula sa timog silangang Poro.
Ang Tulang dulong hilaga ng Pacijan. Mabababa ang mga lupain sa isla ng Camotes.
Isang bundok lamang ang makikita sa Pacijan at isa rin sa Poro.
Ang mga bundok na ito ang ginagamit ng mga telecommunications company para sa relay stations. Sariwa ang tubig sa Pacijan na makikita mga dalawang kilometro sa lawa.
Ang mga Palm trees naman ay dominante sa islang ito.
Hindi rin mabilang ang mga natibong pagkain, namumungang punong kahoy at mga halaman.
Noong 1942, inokupahan ng mga puwersa ng Hapones ang Camotes Islands sa Cebu.
Taong 1945, ang liberasyon o kasarinlan ng tropa ng Philippine Commonwealth ay dumating sa Camotes na naging dahilan nang pagsiklab ng giyera noong World War II sa naturang isla.
Matibay na industriya sa Camotes ang pagsasaka (kabilang na rito ang mais, palay, baboy, manok at baka), pangingisda at turismo.
Na-establisa na rin sa isla ang mga tourist resorts, hinahalina rin nito ang mga domestiko at mga dayuhang internasyunal.
Tanyag dito ang Santiago Bay Garden & Resort, Mangodlong Rock Resort and Greenlake Park.
Samantala, ang Porohanon o Camotes Visayan ay gamit na salita ng mga taga-bayan ng Poro. Ang wikang ito naman ay pamilyar din o kahalintulad ng salitang Cebuano at ginagamit ito sa iba pang lugar sa Camotes Islands at sa buong probinsya ng Cebuano, Hilagang Mindanao at iba pang dako sa Visayas.
Sa wikang Porohanon, ang nakakagawiang letra ng mga Cebuano na “y” ay nagiging “z”.
Halimbawa: “Maayong buntag” (magandang umaga) sa Cebuano ay nagiging “Maazong buntag” sa Porohanon.

No comments: